KISMİ AF DÜZENLEMESİ Mİ GELİYOR? – 2025
Kısmi af düzenlemesi ile ilgili son dönemde, Türkiye’de ceza infaz sisteminde önemli değişiklikler gündeme gelmiştir. Özellikle, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işlemiş hükümlülerin cezalarının denetimli serbestlik kapsamında infaz edilmesine yönelik yeni bir düzenleme üzerinde çalışmalar sürmektedir. Bu düzenleme, mevcut infaz sistemindeki eşitsizlikleri gidermeyi ve cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmayı hedeflemektedir.
Düzenlemenin Arka Planı
COVID-19 pandemisi sürecindeki kısmi af düzenlemesi ile açık cezaevlerinde bulunan hükümlüler için denetimli serbestlik kapsamında dışarıda infaz edilmelerine olanak tanıyan bir düzenleme yürürlüğe girmişti. Ancak, bu düzenleme yalnızca 31 Temmuz 2023 tarihine kadar cezası kesinleşmiş olanları kapsadı. Bu durum, aynı tarihten önce suç işlemiş ancak cezası henüz kesinleşmemiş olan hükümlüler açısından bir eşitsizlik yaratmıştır. Hukukçular ve kamuoyu tarafından eleştirilen bu durumun giderilmesi adına yeni bir düzenleme üzerinde çalışıldığı belirtilmektedir.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Bu bir af düzenlemesi değil, eşitlik ilkesi çerçevesinde ele alınması gereken bir konu” ifadelerini kullanarak, adaletsizlikleri giderecek bir çözüm üzerinde durulduğunu ifade etmiştir.
Yeni Düzenlemenin Detayları
Gündemdeki yeni düzenleme, 31 Temmuz 2023 tarihinden önce suç işlemiş ancak cezası kesinleşmemiş hükümlüleri de kapsayacak şekilde genişletilmesi planlanmaktadır. Bu düzenleme ile denetimli serbestliğe ayrılmalarına beş yıl veya daha az süre kalan hükümlülerin, kalan cezalarını dışarıda tamamlamalarına imkan tanınacaktır. Dolayısıyla bu değişiklik, mevcut infaz sisteminde oluşan eşitsizlikleri gidermeyi ve adaletin daha tutarlı bir şekilde uygulanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Aynı suçu işlemiş kişiler arasında infaz sürecindeki farklılıkların ortadan kaldırılması hedeflenirken, aynı zamanda ceza infaz sisteminin daha adil ve öngörülebilir hale getirilmesi planlanmaktadır.
CEZA İNFAZ SİSTEMİNDE KÖKLÜ DEĞİŞİKLİKLER KAPIDA
Ceza adalet sistemi, soruşturma, kovuşturma ve infaz süreçlerinden oluşan bir bütün olarak işlev görmektedir. Bu sistemin etkin ve caydırıcı olması, adaletin sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır.
Dolayısıyla Hükümet, Yargı Reformu Strateji Belgesi çerçevesinde kapsamlı bir hazırlık süreci yürütmektedir. Dolayısıyla Son 1,5 yıldır süren bu çalışmalarda, akademisyenler ve uzmanlardan alınan görüşlerin yanı sıra, doğrudan vatandaşların da görüşlerine başvurulmuştur. Bugüne kadar 45 binin üzerinde geri bildirim toplanmış ve bu veriler geniş kapsamlı toplantılar ve çalıştaylarda değerlendirilmiştir.
Cezasızlık Algısını Değiştirecek Düzenlemeler Yolda
Özellikle iki yılın altındaki hapis cezaları, kamuoyunda büyük tartışmalara yol açmakta ve “cezasızlık” algısının yaygınlaşmasına sebep olmaktadır. Böylece Yeni düzenleme kapsamında, iki yılın altındaki suçlardan mahkûm olanların cezaevine girmesi sağlanacaktır. Bu adım, adalet sisteminin caydırıcılığını artırmayı ve toplumdaki adalet duygusunu güçlendirmeyi hedeflemektedir.
Bazı kesimler tarafından dile getirilen cezaevlerinde kapasite yetersizliği endişesine ise hükümet, “Devlet gerekli tedbirleri alacaktır” açıklamasıyla yanıt vermiştir. Yetkililere göre, kapasite sorunlarının ceza politikalarıyla ilişkilendirilmesi doğru değildir ve ceza infaz sistemindeki eksikliklerin giderilmesi, mevcut düzenin korunmasından daha önemli görülmektedir.
İyi Hal ve Denetimli Serbestlik Uygulamaları Yeniden Değerlendirilecek
İnfaz sistemi içinde önemli bir yere sahip olan iyi hal indirimi ve denetimli serbestlik uygulamaları da yeniden düzenlenmektedir. Bu çerçevede, iyi hal indirimi artık her suç için geçerli olmayacak. Yapılan değerlendirmeler sonucunda bazı katalog suçlara yeni suç tiplerinin de eklenebileceği belirtilmektedir.
10. Yargı Paketi TBMM Gündeminde
Ayrıca Meclis’in gündeminde yer alan 10. Yargı Paketi, Genel Kurul aşamasına gelmiş durumdadır. Böylece Taslak çalışmalarında hükümet yetkilileri aktif rol oynamış ve bu sürece doğrudan katkı sunmuştur. Pakette, yargı süreçlerini hızlandırmaya yönelik tedbirler, adaletin gecikmesini önleyici düzenlemeler ve suçla mücadeleyi daha etkili kılacak hükümler yer almaktadır.
Önümüzdeki günlerde 10. Yargı Paketi’ne ilişkin yargı teklifi TBMM komisyonuna sunulacaktır. Böylece bu paketle birlikte, Türkiye’nin adalet sisteminde köklü değişikliklerin hayata geçirilmesi ve ceza infaz sisteminin daha adil, etkin ve caydırıcı hale getirilmesi amaçlanmaktadır.
Meclis Süreci ve Siyasi Destek
Düzenlemenin, TBMM gündemine gelecek yargı paketine önerge ile eklenmesi planlanmaktadır.Bunun yanında muhalefet partileri de bir süredir bu konuda adım atılmasını talep etmektedir. Örneğin, İYİ Parti bu konuda kanun teklifi sunmuştur. Ek olarak AK Parti kaynakları, partilerin uzlaşması durumunda ortak imza ile önergenin verilebileceğini belirtmiştir. Böylece infaz kanunu ile ilgili değişikliklerin yolda olduğunu göstermektedir.
Kamuoyunda ve Medyada Yankıları
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, mevcut düzenlemenin Anayasa’nın eşitlik ilkesine aykırı olduğuna dair tartışmaların sürdüğünü belirterek, yeni düzenlemenin gerekliliğine dikkat çekmiştir.
Kısmi Af Düzenlemesi ile ilgili sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.