Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Ne Demek?

Ceza hukuku sürecine dahil olan birçok kişi “Kovuşturmaya yer olmadığı ne demek” sorusunu sorar. Bu ifade, savcılık tarafından verilen ve ceza yargılamasını sona erdiren resmi bir karardır. Suç duyurusu ya da şikâyet üzerine başlatılan soruşturma sonunda, savcı delilleri titizlikle değerlendirir. Eğer suç işlendiğine dair yeterli şüphe oluşmazsa kamu davası açılmaz. Savcı, kovuşturmayı gerektirecek neden görmezse dosyayı kapatır. Bu karara “kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” denir. Karar verildiğinde şüpheli mahkemeye çıkarılmaz. Ceza davası açılmadan süreç sona ermiş olur. Kişi hakkında yargılama yapılmadan dosya sonuçlanır. Bu sonuç, şüpheli açısından genellikle olumlu kabul edilir. Çünkü hem dava süreci yaşanmaz hem de cezai risk ortadan kalkar. Ayrıca bu karar, sabıka kaydına işlenmez. Bu yönüyle hem hukuki hem kişisel güvence sağlar. Kovuşturmaya yer olmadığına ne demek sorusu, işte tam olarak bu durumu ifade eder.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Nedir?

Bu adli sürecin “soruşturma” evresinde verilen ve çoğu zaman kamuoyunda yanlış anlaşılan bir karardır. Bir olay hakkında suç ihbarı ya da şikâyet yapılmasıyla birlikte, Cumhuriyet Savcısı süreci başlatır. Bu aşamada tanık ifadeleri, kamera kayıtları, uzman raporları gibi birçok delil toplanır. Tüm bu deliller ışığında, suç işlendiğine dair makul şüphe oluşmamışsa veya eylem kanunen suç sayılmıyorsa, savcı “kovuşturmaya yer olmadığına dair karar” verir. Yani devlet, bu kişi hakkında kamu davası açmaktan vazgeçmiş olur. Özetle, kovuşturmaya yer olmadığına ne demek diye soran biri için bu karar, mahkeme süreci yaşanmadan şüpheli lehine verilen resmi bir “yargılama gereksiz” kararıdır.

Kovuşturmaya Yer Olmadığı Ne Demek?

Birçok kişi, savcılıktan gelen bu ifadeyi ilk duyduğunda ne anlama geldiğini merak eder. Kovuşturmaya yer olmadığı ne demek? sorusunun cevabı, kişinin hakkında yapılan suç isnadının mahkemeye taşınmayacak kadar zayıf ya da geçersiz olduğu anlamını taşır. Yani savcılık, delillerin yetersizliğini veya eylemin suç teşkil etmediğini tespit ederek yargılamaya geçmeden dosyayı kapatır. Bu karar, kişinin suçsuzluğunun kesin ispatı olmasa da ceza yargılamasına ihtiyaç duymayacak kadar güçlü bir şüphe olmadığını gösterir. Böylece kişi, mahkemeye çıkmadan süreci tamamlamış olur.

Hangi Durumlarda Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Verilir?

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, savcının elindeki somut verilere göre verilir. Bu kararın verilebileceği başlıca durumlar şunlardır:

Eğer olayda suç işlendiğine dair somut ve yeterli delil bulunamazsa, eylem Türk Ceza Kanunu’na göre suç olarak tanımlanmıyorsa, failin kimliği tespit edilemiyorsa ya da olay zaman aşımına uğramışsa savcı kovuşturmaya gerek görmez. Ayrıca, bazı suç tipleri şikâyete bağlıdır. Şikâyet eden kişi dilekçesini geri çektiğinde, savcı kamu davası açmaktan vazgeçebilir. Bunların dışında şüphelinin aynı fiilden daha önce beraat etmiş olması veya hakkında kesinleşmiş bir karar bulunması da yine kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmesine neden olabilir.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Sabıka Kaydına İşlenir Mi?

Halk arasında sıkça sorulan sorulardan biri de budur: “Bu karar sicilime işler mi?” Cevap nettir: Hayır, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar sabıka kaydına işlenmez. Çünkü bu karar, kişinin bir suçtan dolayı hüküm giymediğini, yani mahkûm olmadığını gösterir. Dolayısıyla adli sicil kaydında herhangi bir iz bırakmaz. Ancak, bu karar adli bilişim sistemlerinde (örneğin UYAP’ta) bilgi amaçlı olarak yer alabilir. Bu bilgiye sadece yetkili yargı mercileri ulaşabilir. İş, okul başvurusu gibi durumlarda, üçüncü şahıslar bu karara ulaşamaz ve kişinin sabıka kaydı temiz görünür.

Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz Edilebilir Mi?

Her ne kadar bu karar şüpheli lehine görünse de bazı durumlarda mağdur ya da suçtan zarar gören kişi bu karara itiraz edebilir. Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde, şikâyetçi kişi ilgili Sulh Ceza Hakimliğine yazılı olarak başvurarak kararın kaldırılmasını ve soruşturmanın devam etmesini talep edebilir. Hakim, bu başvuruyu değerlendirir ve savcının verdiği kararın yerinde olup olmadığını denetler. Eğer itiraz yerinde görülürse, savcılık yeni bir soruşturma yapabilir. Bu nedenle karar kesin gibi görünse de, istisnai durumlarda değişebilir.

Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Kesinleşirse Ne Olur?

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar, 15 günlük itiraz süresi dolduğunda kesinleşir. Kesinleşen karar sonrası kişi hakkında artık ceza davası açılamaz. Ancak çok istisnai durumlarda, yeni ve güçlü delillerin ortaya çıkması halinde savcılık dosyayı tekrar açabilir. Örneğin, yıllar sonra bulunan bir delil, önceki soruşturmayı etkisiz hale getirebilir. Fakat bu durum oldukça nadirdir ve her olayda mümkün değildir. Bu nedenle kesinleşen KYOK kararı, çoğu zaman kalıcı bir sonuç yaratır.

Sonuç: Kovuşturmaya Yer Olmadığına Ne Demek?

Sonuç olarak kovuşturmaya yer olmadığına ne demek sorusu, ceza hukukunda bir kişinin suç şüphesiyle karşı karşıya kalıp, yeterli delil olmadığı için yargılanmadan sürecin kapatıldığını anlatır. Bu karar, kişinin mahkemeye çıkmadığını ve kamu davası açılmadığını gösterir. Sabıka kaydında yer almaz ve genellikle kişi lehine bir sonuçtur. Ancak sürecin her aşaması önemlidir. Bu nedenle böyle bir durumla karşılaşan kişilerin mutlaka alanında uzman bir ceza avukatına danışması gerekir.

Sıkça Sorulan Sorular

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar aldıysam tamamen suçsuz muyum?

Bu karar, mahkeme tarafından verilmiş bir beraat kararı değildir. Ancak savcılığın delil yetersizliği ya da hukuki nedenlerle dava açmaması anlamına gelir. Yani kişi, cezai yönden sorumlu tutulmamıştır. Ancak bu karar, mutlak anlamda “suçsuzluk belgesi” olarak değerlendirilmemelidir.

Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar iptal edilebilir mi?

Evet, kararın mağdur tarafından itiraz edilmesi ve itirazın kabul edilmesi halinde dosya yeniden açılabilir. Ayrıca yeni delillerin ortaya çıkması da sürecin tekrar başlamasına neden olabilir.

İş başvurusunda bu karar sorun yaratır mı?

Hayır, adli sicil kaydında görünmez. Dolayısıyla iş başvurusu gibi süreçlerde karşınıza çıkmaz ve sizi olumsuz etkilemez.

Bu karar mahkemeye gitmeden verilmiş sayılır mı?

Evet. Bu karar, savcılık aşamasında verildiği için mahkemeye intikal etmeden, yani kovuşturma başlamadan süreç sona ermiş olur.

İtiraz hakkımı kaçırırsam ne olur?

Kararın size tebliğ edilmesinden itibaren 15 gün içinde itiraz etmezseniz, karar kesinleşir ve artık o dosya için yasal olarak tekrar soruşturma yapılması mümkün olmaz. Ancak istisnai durumlarda yeni delil çıkarsa savcılık yeniden soruşturma başlatabilir.

Detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz!